HUBUNGAN BAHASA ARAB-MELAYU BERDASARKAN SURAT PERJANJIAN WAKAF MASYARAKAT MELAYU MEKAH
Abstract
The Arabic manuscript discovery of two letters both dated 1909 (1327 H) related agreement pewakafan land of the Malays in Mecca have prompted this study. The aim of this study was to analyze the relationship amongst Malay and Arabic, including nouns involving all the descendants of Malays in the letter agreement, the nations and their place of inception either attributed to Juwanah al-Jawi, malakah al-Jawi and Kelantan al-Jawi, To achieve this goal, the genealogies of Malay manuscripts were also analyzed. In addition, the Arabic writing system associated with Jawi writing system, in particular, the utilization of letters Hamzah under Alif and ha replacing tÄ' marbÅ«a likewise considered. The study was conducted based on the analysis of the text and context. The outcomes demonstrated that all 16 names of Malay descendants in the agreement is an Arabic name that Built to fathers and grandfathers, and ascribed to the nation and their place of origin. The name originates from four different breeds, yet two of them were together until the 5th generation. In terms of the writing system, abortion Hamzah under Alif and replacement with ha tÄ' marbÅ«a widely used exactly as they appear in the Jawi script now. This suggests that the relationship Arabic-Malay very familiar.
Penemuan dua warkah manuskrip Arab yang kedua-duanya bertarikh 1909 (1327 H) berkaitan perjanjian pewakafan tanah milik orang Melayu di Mekah telah mendorong kajian ini dilakukan. Tujuan kajian ini adalah untuk menganalisis hubungan bahasa Melayu dan Arab termasuklah kata nama khas yang melibatkan semua nama keturunan Melayu dalam surat perjanjian tersebut, bangsa dan tempat asal mereka sama ada yang dinisbahkan kepada Juwanah al-Jawi, Malakah al-Jawi dan Kelantan al-Jawi. Bagi mencapai tujuan ini, salasilah keturunan Melayu dalam manuskrip tersebut turut dianalisis. Selain itu, sistem tulisan Arab yang berkaitan dengan sistem tulisan Jawi, iaitu penggunaan huruf hamzah di bawah alif dan ha yang menggantikan ta marbutah turut dikaji. Kajian ini dilakukan berdasarkan analisis teks dan konteks. Hasil kajian mendapati bahawa kesemua 16 nama keturunan Melayu dalam surat perjanjian tersebut menggunakan nama Arab yang dibinkan kepada bapa dan datuk serta dinisbahkan kepada bangsa dan tempat asal mereka. Nama tersebut lahir daripada empat keturunan yang berbeza tetapi dua daripadanya telah bercantum sehingga generasi ke-5. Dari segi sistem tulisannya, pengguguran hamzah di bawah alif dan penggantian ta marbutah dengan ha digunakan secara meluas sama seperti yang terdapat dalam sistem tulisan Jawi sekarang. Hal ini menunjukkan bahawa hubungan bahasa Arab-Melayu sangat akrab.
References
Abd al-Samad al-Jawi al-Falimbani. (t.th). Hidayah al-Salikin fi Suluk Maslak al-Muttaqin. Kuala Lumpur: Darul Fikir.
Abdul Razak Mahmud. (2015). Ikhtisar Sejarah Kelantan. Kota Bharu: Majlis Agama Islam dan Adat Istiadat Melayu Kelantan
Ahmad Sarji Abdul Hamid (ed). (2011). The Encyclopaedia of Malaysia: The Rulers of Malaysia, Editions Didier Millet. Dalam Wikipedia: Malacca Sultanate. Diperoleh pada 17 November 2015 daripada https://en.wikipedia.org/wiki/Malacca_Sultanate [4] Al-Fairuz al-Abadi. (2010). Al-Qamus al-Muhit. Kaherah: Muassasah al-Mukhtar. [5] Annurs Subject. (2010). Kedudukan Strategik Mendorong Pertapakan British. Diperoleh pada 3 Mac 2016 daripada http://annursubject.blogspot.my/2010/02/bab-1-kedudukan-strategik-mendorong.html
Daftar Kata Bahasa Melayu: Rumi-Sebutan-Jawi. (2008). Edisi Kedua. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.
Hashim Musa. (1997). Sejarah Awal Kemunculan dan Pemapanan Tulisan Jawi di Asia Tenggara, dalam Tradisi Penulisan Manuskrip Melayu. Kuala Lumpur: Perpustakaan Negara Malaysia.
Hothel Qabilah. (2007). Diperoleh pada 17 November 2015 daripada http://www.hothle.com/vb/archive/index.php/t-9386.html.
Ibn Manzur. (2000). Lisan al-`Arab. Kaherah: Al-Maktabah al-Tawfiqiyyah
Ibrahim Syukri. (2002). Sejarah Kerajaan Melayu Patani. Bangi: Penerbit UKM [11] Ismail Che Daud. (2012). Tokoh-tokoh Ulama Semenanjung Melayu (1). Edisi Keempat. Kota Bharu: Majlis Agama Islam dan Adat Istiadat Melayu Kelantan. [12] Kota Juwana. (2014). Diperoleh pada 16 November 2015 daripada http://kurniawanbagus-history.blogspot.my/
Meniti Jalan Hidayah. (t.th.). Silsilah Melayu dan Bugis ‘Saudara Perempuan’ Tuhfat al-Nafis. Diperoleh pada 13 November 2015 daripada http://darman-online.blogspot.my/2013/10/silsilah-melayu-dan-bugis-saudara.html
Mohamed Anwar Omar Din dan Nik Anuar Nik Mahmud (et. al). (2011), Sejarah Kesultanan Terengganu 1708-2008. Kuala Terengganu: Yayasan Diraja Sultan Mizan.
Mohd Yusof Md Nor (ed.). (1997). Salasilah Melayu dan Bugis. Shah Alam: Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd.
Mohd Zuhir bin Abd Rahman dan Shamsul Jamili bin Yeop. (2015). Aplikasi Kata Pinjaman Arab dalam Teks Pembelajaran dan Kesannya Terhadap Penguasaan Bahasa Arab. Journal of Asian Islamic Higher Institutions (JAIHI) 1(1), 1-12.
National Geographic Indonesia. (2011). Diperoleh pada 16 November 2015 daripada http://nationalgeographic.co.id/berita/2014/05/wisata-kriya-dan-sejarah-juwana
Sanat Md. Nasir. (1998). Konsep Penting dalam Pengajian Bahasa Melayu. Dalam Sanat dan Rogayah (ed), Pengajian Bahasa Melayu Memasuki Alaf Baru. Kuala Lumpur: Akademi Pengajian Melayu, Universiti Malaya.
Syed Muhammad Naquib al-Attas. (2011). Historical Fact and Fiction. Johor Bahru: UTM Press.
Wan Mohd Shaghir Abdullah. (2009). Koleksi Ulama Nusantara (jilid 2): Artikel Bersiri Akhbar Utusan Malaysia Tahun 2005. Kuala Lumpur: Persatuan Pengkaji Khazanah Klasik Nusantara dan Khazanah Fathaniyah.
Wikipedia (Arab): Syi’b Abi Talib. (2015). Diperoleh pada 17 November 2015 daripada https://ar.wikipedia.org/wiki
Wikipedia (Indonesia): Juwana, Pati. (2014). Diperoleh pada 16 November 2015 daripada https://id.wikipedia.org/wiki/Juwana, Pati
